Na twee grote festivals in het buitenland strijkt Halina Reijns regiedebuut Instinct vrijdag neer in eigen land. De psychologische thriller is de opening van het Nederlands Film Festival en dat vindt de Amsterdamse "doodeng".Instinct ging in wereldpremière in het Zwitserse Locarno, waar de film meteen de Variety Piazza Grande Award won. Eerder deze maand volgde de Noord-Amerikaanse vuurdoop op TIFF, het filmfestival van Toronto. Toch is de vertoning op het NFF het spannendst voor Reijn en haar hoofdrolspeelster Carice van Houten. "Het spannendst én het mooist", corrigeert de regisseur zichzelf meteen. "Want het is natuurlijk met vrienden, familie en collega’s erbij. Dat maakt het veel persoonlijker."OscarsReijn en Van Houten zijn ook producenten van de film, die dit jaar de Nederlandse inzending voor de Oscars is. Het plan samen een film te maken borrelde al langer bij de bevriende actrices. Reijn: "We hebben natuurlijk vaker samengewerkt, en dan keken we elkaar weleens aan zo van: dit kan toch anders? Maar goed, het is makkelijk om dat te zeggen, maar dan moet je het wel een keer doen."Ze vonden hun passieproject in Instinct, over een TBS-psychologe (Van Houten) die een complexe relatie heeft met een van de patiënten (Marwan Kenzari). De switch van acteur naar regisseur is Reijn ontzettend goed bevallen. "Als acteur ben je best uitvoerend, en dat is erg dubbel. Aan de ene kant sta je erg op de voorgrond, gaat het over jouw gezicht en jouw emoties. Aan de andere kant moet je gewoon doen wat de regisseur zegt, de hele tijd. Je bent een klein schakeltje in het plan van iemand anders. Voor ons was het belangrijk meer aan de basis van een idee te staan."Haat-liefdeverhoudingVan Houten ging wel weer voor een acteerrol, maar genoot ook van haar producententaken. "Filmmaken is een rare puzzel. Ik vind het superleuk om mee te denken over dingen als strategie, marketing en geldstromen. Veel acteurs hebben er niks mee, maar ik schuif graag aan bij een productievergadering." De actrice geeft toe dat daar soms iets van vluchtgedrag bij komt kijken. "Halina en ik hebben allebei een beetje een haat-liefdeverhouding met acteren. Het is mooi, maar het is intens. Op een eerste draaidag, als alles nieuw is en je best zenuwachtig bent, dan is het heerlijk om je gewoon even in een warme vergaderruimte op te sluiten en je met de concrete planning te bemoeien."Alhoewel het duo trots is op de aandacht in het buitenland, benadrukken de filmmakers dat een project als Instinct niet overal van de grond had kunnen komen. "Een film als deze kan alleen maar gemaakt worden in een land waar de overheid steun biedt", aldus Reijn. "Hollywood is natuurlijk superleuk, en het lonkt enorm. Maar subsidies en fondsen zoals we die in Nederland en Europa kennen zijn van levensbelang voor filmmakers als wij, die proberen te experimenteren en dingen aan de kaak willen stellen."
